نطاق البحث
المقصدُ السَّادسُ: المعَامَلاَت
قال تعالى: {وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا}. [البقرة:275]
2985 - (ق) عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم يَقُولُ: (الْحَلاَلُ بَيِّنٌ [1] ، وَالْحَرَامُ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمَا مُشبَّهَاتٌ لاَ يَعْلَمُهَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَنِ اتَّقى المُشَبَّهَاتِ اسْتَبْرَأَ [2] لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ: كَرَاعٍ يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى [3] ، يُوشِكُ أَنْ يُوَاقِعَهُ. أَلاَ وَإِنَّ لِكُلِّ مَلِكٍ حِمىً، أَلاَ إِنَّ حِمَى اللهِ فِي أَرْضِهِ مَحَارمُهُ، أَلاَ وَإِنَّ فِي الْجَسَدِ مُضْغَةً: إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلاَ وَهِيَ الْقَلْبُ) .
نُعمان بن بشير - رضى الله عنه - گفته اند كه شنيدم رسول الله - صلى الله عليه و سلم - مى فرمايند: "آنچه كه حلال مى باشد واضح است، و آنچه كه حرام مى باشد واضح است، و در بين آنها مواردى قابل اشتباه وجود دارد كه بسيارى از مردم از آنها بى خبرند، پس هر كسى از آن موارد قابل اشتباه دورى جست خود را از گناه در دين و ناموس خود محفوظ كرده است، و هر كسى مرتكب اين موارد قابل اشتباه شد، مرتكب حرام شده است، مانند: چوپانى كه در محدوده علف زارى (حيوانات) خود را مى چراند، و هر لحظه امكان دارد در داخل آن علف زار بچرند، بدانيد هر پادشاهى محدوده ى حمايت شده اى دارد، و محدوده ى حمايت شده ی الهى محرمات او هستند، بدانيد در بدن تكه گوشتى وجود دارد كه اگر اصلاح گرديد، كليه ى بدن اصلاح شده است، و اگر فاسد گرديد كليه بدن فاسد شده است، بدانيد كه آن قلب است".
2986 - عَنْ أَبِي الْحَوْرَاءِ السَّعْدِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ: مَا حَفِظْتَ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم؟ قَالَ: حَفِظْتُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم (دَعْ مَا يَرِيبُكَ إِلَى مَا لاَ يَرِيبُكَ) .
از حسن بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهما روایت است که می گوید: از رسول الله صلی الله علیه وسلم به خاطر سپردم که فرمود: «دَعْ ما يَرِيبُكَ إِلَى مَا لا يَريبُك»: «آنچه درباره ی (درست بودن) آن شک داری، رها کن و به کاری بپرداز يا به چيزی روی بياور که درباره اش شک نداری».
[ت487]
* حسن الإسناد.
الأطراف
[وانظر في طلب الحلال: 2227، 3196] . [وانظر في البعد عن الشبهات: 1798، 3352] .
2990 - (خ) عَنِ الْمِقْدَامِ رضي الله عنه، عَنْ رَسُولِ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم قَالَ: (مَا أَكَلَ أَحَدٌ طَعَاماً قَطُّ، خَيْراً مِنْ أَنْ يَأْكُلَ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ، وَإِنَّ نَبِيَّ اللهِ دَاوُدَ عليه السلام كَانَ يَأْكُلُ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ) .
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «كان دَاوُدُ - عليه السلام - لا يَأْكُل إِلاَّ مِن عَملِ يَدِهِ»: «داوود عليه السلام جز از دست رنجِ خود نمی خورد». و از مقدام بن معد یکرب رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَا أَكَلَ أَحَدٌ طَعَامًا قَطُّ خَيْرًا مِنْ أَنْ يَأْكُلَ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ، وَإِنَّ نَبِيَّ اللَّهِ دَاوُدَ - عليه السلام - ، كَانَ يَأْكُلُ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ»: «هرگز كسی غذايی بهتر از غذای دست رنجش نخورده است. و همانا داوود پيامبر خدا عليه السلام هميشه از دست رنج خود غذا می خورد».
2996 - (خ) عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رضي الله عنهما: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم قَالَ: (رَحِمَ اللهُ رَجُلاً سَمْحاً إِذَا بَاعَ، وَإِذَا اشْتَرَى، وَإِذَا اقْتَضى) .
جابر - رضى الله عنه - از رسول الله - صلى الله عليه و سلم - روايت مى كند كه فرموده اند: "الله مردى را بيامرزد كه در هنگام خريد و فروش، و در هنگام طلب بدهى، آسان گير باشد".
2997 - (ق) عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم يَقُولُ: (الحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ [1] ، مَمْحَقَةٌ لِلْبَرَكَةِ [2] ) .
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ، مَمْحَقَةٌ لِلْكَسْبِ»: «سوگند، وسيله ای برای بازارگرمی و فروش کالاست؛ اما برکتش را از ميان می برد».
- ...